Het állereerste wat een pasgeboren baby doet is met de ogen nog gesloten op zoek gaan naar contact (met een tepel en het warme lijf van mama). Eenmaal gevonden is er direct ontspanning te voelen in dat krioelende lijfje. Dit zoeken naar verbinding, wat als baby puur instinctief en via het lichaam gebeurd, blijven we eigenlijk ons hele leven doen. En dat is volkomen normaal en natuurlijk. Vinden we die verbinding niet of onvoldoende, dan heeft dat verstrekkende gevolgen voor ons welzijn. We zijn namelijk ten diepste sociale wezens en (zoals een bevalling ook heel erg duidelijk maakt): dieren.
En dieren maken geen contact via een scherm. We kunnen dat wel willen omdat ons verstand ons vertelt dat het nu even niet anders kan, maar laten we eerlijk zijn: het is niet hetzelfde. Dus laten we vooral niet doen alsof dat wel zo is. Ja, technologie is fantastisch en er kan ook heel veel wél dankzij Skype, Zoom, Facetime en de telefoon. Zo kunnen mijn ouders (70+ met onderliggende gezondheidsproblemen) hun kleindochters in ieder geval nog even zien. En kan ik cliënten nog begeleiding bieden juist in een tijd waarin dat misschien nog wel meer nodig is dan normaal. Opvallend vind ik trouwens wel dat de jongste (3) heel zuiver is in het niet willen praten via een scherm: ze vindt er niks aan en weigert het gewoon. En waar de oudste (5) in het begin Google Classroom nog wel even leuk vond is het voor haar nu ook saai geworden (al doet de juf nog zo haar best). Ze willen gewoon spelen met wat ze kunnen aanraken, oma een knuffel geven en met vriendjes in bomen klimmen.
Ik zet dan ook mijn vraagtekens bij alle reclame die ons wil doen geloven dat het online net zo goed (of nog wel beter) gaat dan eerst. En al snap ik de neiging om vooral te kijken naar oplossingen, toch wil ik hier een pleidooi houden voor tegelijkertijd stil staan bij het verlies. Om je ook bewust te zijn van wat het met je doet dat er nu minder (of geen) fysiek contact mogelijk is. Dat je je vriendinnen al wekenlang geen knuffel kunt geven, niet vrij bent om te gaan en staan waar je wilt, met een boog om je medemensen heen moet lopen en misschien veel meer tijd dan goed voor je is moet besteden achter een scherm.
En waarom? Omdat ik hoop dat je daar dan verdriet over voelt. Dat je het gemis kunt voelen van aanraking, fysieke nabijheid en echt contact. Niet omdat ik graag wil dat je je rot voelt, maar omdat het zo duidelijk maakt dat ons lichaam een onmisbaar deel van de menselijke ervaring is. Ernaar (leren) luisteren geeft waardevolle informatie over dat wat wezenlijk voor je is, zodat je ernaar kunt gaan handelen. Niet alleen het gemis aan echte verbinding maakt dat voelbaar; ook juist een gebrek aan eigen ruimte doet dat door benauwdheid te geven. Zo worden velen van ons (zeker met kinderen) herinnerd aan de waarde van stilte en alleen zijn.
Mijn punt is dit: wat het ongemak ook is dat je nu ervaart, je kunt dat in je lichaam waarnemen. En als je het aandurft om datgene te voelen wat je nu moeilijk/pijnlijk/beknellend vindt gebeurd er iets moois: er ontstaat ruimte. Binnen in jou. En dat is waar je echte vrijheid kunt vinden die niet afhangt van je omstandigheden. Voorwaarde is dan wel dat je het kunt voelen zonder erin te verzinken, erbij kunt blijven zonder het te willen veranderen (voor wie wil: ik heb een gratis podcast om je daarbij te helpen, stuur even een reply op deze mail als je die wilt ontvangen).
Zelf ontdekte ik na een aanvankelijk terugtrekken in mezelf een diepe behoefte aan wezenlijk contact. Een oud patroon doorbrekend van ‘het-wel-alleen-doen’ ben ik goede vriendinnen gaan bellen om samen te wandelen of met 1,5 meter afstand in de tuin te zitten zodat we elkaar in ieder geval kunnen aankijken zonder een scherm ertussen. Met cliënten wandel ik nu door de duinen of geef ik wel sessies thuis maar dan zonder aanraking. Ik wil maar zeggen: het kan. Waar het om gaat is dat je voor jezelf bewust wordt van wat JOU voedt, wat je mist en hoe je daar dan een creatieve oplossing voor kunt bedenken gegeven de omstandigheden. En ook dat je zelf verantwoordelijkheid neemt en actief wordt om te zorgen voor dat wat je nodig hebt, in plaats van af te wachten tot een ander dat doet.
Dus ik wil je aanmoedigen om op zoek te gaan naar manieren om de verbinding weer te herstellen. In de eerste plaats met jezelf, door te zakken in je lichaam en daar te voelen wat je voelt. Dat geeft je namelijk de mogelijkheid om er ook echt voor jezelf te zijn en te zorgen voor dat wat je werkelijk nodig hebt. En omdat we allemaal met elkaar verbonden zijn, is het waarschijnlijk dat wat jij ten diepste nodig hebt niet veel anders is dan wat een ander (of de wereld) nu nodig heeft. Leren om jezelf dat te geven is dan ook niet egoïstisch maar juist een bijdrage aan wezenlijke verandering.