Het is zondagochtend, de kinderen zijn net weg en er hoeft even helemaal niks. En toch voel ik me onrustig. Voor ik het weet sta ik klusjes te doen; even die was ophangen, dat mailtje typen en stofzuigen. En dat terwijl ik me toch echt had voorgenomen om niks te doen, te genieten van de rust en ‘quality time’ te hebben met mijn man…. Bij hem merk ik trouwens hetzelfde. Het is alsof de trein wel tot stilstand is gekomen, maar wij nog gewoon door denderen.
Tja, vertragen kost soms wat tijd. Want als je constant bezig bent is het niet alsof je zomaar de knop kunt omzetten en van de 5de versnelling in één klap naar diepe ontspanning komt. Maar wat wel handig is, is weten hoe je terug moet schakelen. Want echt kunnen ontspannen is belangrijk. Niet alleen om op te laden, maar ook voor dingen als inspiratie en creativiteit. De beste ideeën komen namelijk vaak na zo’n moment van helemaal niks doen (neem het voorbeeld van Isaac Newton en de appel die op zijn hoofd viel). Voorwaarde is dan wel dat je hoofd ook even uitschakelt; het werkt niet om jezelf te dwingen niks te doen omdat je weet dat dat goed voor je is, terwijl je gedachten alle kanten op vliegen en je alleen maar onrustiger wordt omdat het je niet ‘lukt’.
Dus mocht je je weleens in zo’n situatie bevinden, dan heb ik een gouden tip: richt je aandacht op je lichaam. Stop met wat je aan het doen bent en voel in je lijf waar je nu – precies in dit moment – het meeste behoefte aan hebt. Laat je hoofd maar druk zijn, dat mag, maar richt je aandacht op wat je lichaam nu aangeeft. Welke sensaties neem je waar? Wat zijn de signalen die je lijf je geeft? Geef dat de ruimte. En volg ze als het goed voor je voelt (maar dat hoeft niet eens, alleen waarnemen doet ook al veel). Merk dan na een kwartiertje maar eens op wat het effect daarvan is (ook voor dat drukke hoofd ;))
Terugkomend bij mijn onrustige zondagochtend; het duurde even voor ik het doorhad, maar plots voelde ik het. Mijn adem die hoog zat, de spierspanning in mijn lichaam en de druk op mijn borst. Ik keerde naar binnen en vroeg aan mijn lijf wat het wilde. Toen was het wel even zoeken want mijn man verstopt zich graag tussen het groen (als niet onze tuin, dan het voedselbos om de hoek), maar niet veel later hielden we elkaar vast. Et voilà : een diepe zucht, ontspannen spieren en rust in mijn hoofd. Zo simpel kan het zijn – als je maar weet wat je werkelijke behoefte is, onder al die activiteit. En hoe je díe dan kunt vervullen.
Hoe zit dat bij jou? Kun jij helemaal ontspannen als je even niks te doen hebt? Of voel je je dan onrustig worden? En gaat je hoofd 101 ‘nuttige’ dingen verzinnen om te doen? Als je dat wel herkent, is dit in een notendop het stappenplan om tot meer ontspanning te komen: 1) Dwing jezelf tot afscheid van computer en telefoon (Netflix en social media tellen niet mee als het gaat over niks doen). 2) Richt je op je zintuigen en fysieke sensaties in je lichaam. 3) Vraag dan aan je lijf wat het nodig heeft. Welke verlangen of welke behoefte ligt er vlak onder de oppervlakte? En als je dat niet direct helder krijgt, ook geen punt. Je hebt dan in ieder geval even aandacht gegeven aan jezelf en je aandacht ergens anders op gericht dan je to-do lijstje. Dat alleen al geeft ruimte voor iets nieuws. Je lichaam leren volgen kost tijd en gaat meestal niet vanzelf, zeker niet als je een sterk hoofd hebt. Maar ook hiervoor geldt: oefening baart kunst! En wat het je oplevert is meer dan de moeite waard.